Tο περασμένο πάσχα μας είχαν επισκεπτεί στο Αίγιο η θεία μου με τον άντρα της για διακοπές. Τους βλέπουμε μια φορά τα δυο χρόνια οπότε είχαμε να πούμε όπως πάντα πάρα πολλά, αλλά πόσα πια να πεις μέσα σε 5 μέρες; Έτυχε όμως η επιστροφή μου στην Αθήνα μετά τις διακοπές του Πάσχα να σημαίνει και τη δικιά τους επάνοδο στα πάτρια (τους) εδάφη, οπότε μιας και ταξιδέψαμε παρέα μόνο οι 3 μας διακόσια και βάλε χιλιόμετρα, είχαμε τη μοναδική ευκαιρία για μια απομονωμένη και σοβαρή κουβέντα, απαλλαγμένη από συνηθισμένες ψευτοευγένειες που συνοδεύουν τις κοινότοπες συζητήσεις στο πλαίσιο της φιλοξενίας. Η θεία μου εδώ και 30 χρόνια είναι μόνιμη κάτοικος Γαλλίας και (πρόσφατα) παντρεμένη με έναν συμπαθέστατο γάλλο συνταξιούχο εκπαιδευτικό. Μεγάλη ιστορία τα προσωπικά της, πρωτοπαντρεύτηκε νεαρή έναν πολύ μεγαλύτερο άνδρα, φαινομενικά κατάλληλο, στην πράξη όμως ολότελα ανάξιο και επιβλαβή. Την πήρε μαζί του στη Γαλλία, εγκατασταθήκανε εκεί, αποκτήσανε κι ένα παιδί, όταν έπειτα από πολλά χρόνια κατάλαβε το αδιέξοδο και κατάφερε να διαζευχθεί από κείνον, δεν μπορούσε να φύγει, πού να πάει, να γυρίσει πίσω(;), είχε φτιάξει τη ζωή της πια εκεί. Έτσι έμεινε. Αν τη βλέπατε σήμερα (αλλά ακόμα και πριν 10 ή 15 χρόνια) στοιχηματίζω ότι δεν θα αναγνωρίζατε την πραγματική της ταυτότητα αν και εδώ που τα λέμε η πραγματική της ταυτότητα είναι πλέον η γαλλική, τέλος πάντων θέλω να πω πως δεν αναγνωρίζεις την ελληνική της προέλευση. Έχει μεταβληθεί άρδην: έχει υιοθετήσει πλήρως τη γαλλική νοοτροπία, τις συνήθειες, την κουλτούρα, τον αέρα τον γαλλικό, είναι μια μικρή και εύθραυστη γαλλιδούλα, μικρή παρόλο τα χρόνια της.
Εγώ από τη μεριά μου μάλλον από κομπλεξισμό, περνιέμαι πρώτα για Ευρωπαίος κι ύστερα για Έλληνας. Πάντα θαύμαζα τους άλλους, τους Γάλλους, τους ξένους, τους Ευρωπαίους, σε τέτοιο βαθμό μάλλιστα που τους είχα εξιδανικεύσει στο μυαλό μου. Τους είχα για πολιτισμένους, αβρόφρονες, ανθρωπιστές κι αυτά όχι μόνο για την εκλεπτυσμένη, την μεγαλομεσοαστική τάξη, αλλά ακόμα και για τους μικροαστούς, η αφήγηση για τη γαλλική προοδευτικότητα στο μυαλό μου ήταν κάθετη, διαπερνούσε όλη τη γαλλική κοινωνική διαστρωμάτωση. Κάποια στιγμή λοιπόν (και επιστρέφω στο ταξίδι μας προς την αθήνα), αφού περάσαμε τον Ισθμό, δεν θυμάμαι πως το έφερε η κουβέντα αλλά σε μια αποστροφή του λόγου μου ανάφερα το μεταναστευτικό πρόβλημα της Ελλάδας, με φανερό σκοπό να τους κάνω πάσα, με κρυφό σκοπό να αντλήσω λίγη επίκριση, λίγη αποδοκιμασία για την κατάσταση που επικρατεί, να έχω και να λέω μετά, να κοιτάχτε ρε, οι Γάλλοι μας μέμφονται, ντροπή να φερόμαστε φονταμελιστικά· το μόνο που ήθελα ήταν να γυρέψω λίγη ανθρωπιά απ' τα στόματα δυο πολιτισμένων Ευρωπαίων. Τι το 'θελα: αντ' αυτού εκείνοι υπερθεμάτισαν και εξέφρασαν τη δυσφορία τους για την αντίστοιχη κατάσταση στην Γαλλία, σχετικά με την παρουσία και ασυδοσία των Αράβων που δε δουλεύουν, εκμεταλλεύονται την ευεργετική γι' αυτούς νομοθεσία και προκαλούν καθημερινά με τη συμπεριφορά τους. Αυτό όμως που με έκανε να προβληματιστώ ήταν όχι τόσο η παταγώδης αποτυχία του αρχικού μου σκοπού ούτε η ανησυχητική συμφωνία της θείας μου με τις αραβοφοβικές απόψεις του ανδρός της, ο συγχρωτισμός δηλαδή μιας ξένης γυναίκας που ζει στη Γαλλία με έναν Γάλλο ξενοφοβικό, όσο η καταγωγή αυτών των απόψεων. Όλο αυτό τον καιρό της κρίσης νόμιζα ότι η Ελλάδα εκτρέφει τους χειρότερους ρατσιστές. Μα αν ταξιδεύεις τότε καταλαβαίνεις ότι οι Γάλλοι ή οι Γερμανοί ή οι Άγγλοι υπήκοοι δεν είναι επουδενί καλλίτεροι από τους Έλληνες. Παντού υπάρχει ρατσισμός και όσο πιο μορφωμένος και καλλιεργημένος είναι ένας λαός τόσο πιο δύσκολο είναι να παρεισφρύσει στις τάξεις του αλλά ως εκεί. Όσο πακιστανομάχοι είναι οι Χρυσαβγίτες στην Ελλάδα, τόσο και περισσότερο αραβομάχοι είναι οι Γάλλοι της Λεπέν του 18%.
Εγώ από τη μεριά μου μάλλον από κομπλεξισμό, περνιέμαι πρώτα για Ευρωπαίος κι ύστερα για Έλληνας. Πάντα θαύμαζα τους άλλους, τους Γάλλους, τους ξένους, τους Ευρωπαίους, σε τέτοιο βαθμό μάλλιστα που τους είχα εξιδανικεύσει στο μυαλό μου. Τους είχα για πολιτισμένους, αβρόφρονες, ανθρωπιστές κι αυτά όχι μόνο για την εκλεπτυσμένη, την μεγαλομεσοαστική τάξη, αλλά ακόμα και για τους μικροαστούς, η αφήγηση για τη γαλλική προοδευτικότητα στο μυαλό μου ήταν κάθετη, διαπερνούσε όλη τη γαλλική κοινωνική διαστρωμάτωση. Κάποια στιγμή λοιπόν (και επιστρέφω στο ταξίδι μας προς την αθήνα), αφού περάσαμε τον Ισθμό, δεν θυμάμαι πως το έφερε η κουβέντα αλλά σε μια αποστροφή του λόγου μου ανάφερα το μεταναστευτικό πρόβλημα της Ελλάδας, με φανερό σκοπό να τους κάνω πάσα, με κρυφό σκοπό να αντλήσω λίγη επίκριση, λίγη αποδοκιμασία για την κατάσταση που επικρατεί, να έχω και να λέω μετά, να κοιτάχτε ρε, οι Γάλλοι μας μέμφονται, ντροπή να φερόμαστε φονταμελιστικά· το μόνο που ήθελα ήταν να γυρέψω λίγη ανθρωπιά απ' τα στόματα δυο πολιτισμένων Ευρωπαίων. Τι το 'θελα: αντ' αυτού εκείνοι υπερθεμάτισαν και εξέφρασαν τη δυσφορία τους για την αντίστοιχη κατάσταση στην Γαλλία, σχετικά με την παρουσία και ασυδοσία των Αράβων που δε δουλεύουν, εκμεταλλεύονται την ευεργετική γι' αυτούς νομοθεσία και προκαλούν καθημερινά με τη συμπεριφορά τους. Αυτό όμως που με έκανε να προβληματιστώ ήταν όχι τόσο η παταγώδης αποτυχία του αρχικού μου σκοπού ούτε η ανησυχητική συμφωνία της θείας μου με τις αραβοφοβικές απόψεις του ανδρός της, ο συγχρωτισμός δηλαδή μιας ξένης γυναίκας που ζει στη Γαλλία με έναν Γάλλο ξενοφοβικό, όσο η καταγωγή αυτών των απόψεων. Όλο αυτό τον καιρό της κρίσης νόμιζα ότι η Ελλάδα εκτρέφει τους χειρότερους ρατσιστές. Μα αν ταξιδεύεις τότε καταλαβαίνεις ότι οι Γάλλοι ή οι Γερμανοί ή οι Άγγλοι υπήκοοι δεν είναι επουδενί καλλίτεροι από τους Έλληνες. Παντού υπάρχει ρατσισμός και όσο πιο μορφωμένος και καλλιεργημένος είναι ένας λαός τόσο πιο δύσκολο είναι να παρεισφρύσει στις τάξεις του αλλά ως εκεί. Όσο πακιστανομάχοι είναι οι Χρυσαβγίτες στην Ελλάδα, τόσο και περισσότερο αραβομάχοι είναι οι Γάλλοι της Λεπέν του 18%.
Η κρίση με όλα τα συνεπαγόμενά της, ναι οδήγησε στο να ανοίξει το κουτί της πανδώρας και τέλος πάντων να αντικρύσει ο Έλληνας παθογένειες και προβλήματα που τόσο καιρό αγνοούσε. Αλλά όσο εθνικισμό κι αν κρύβουμε μέσα μας λόγω της δεδομένης πατρογολατρίας και της διαδεδομένη θεωρίας περί ανώτερου και ιστορικά συνεχιζόμενου εις τους αιώνας των αιώνων έθνους, φανταστείτε πόσο παραπάνω, πόσο πιο βαθιά σοβινιστές είναι οι Γάλλοι, οι εφευρέτες της έννοιας του εθνικισμού, οι αρχιερείς του σοβινισμού που κληροδοτούν στους επίγονούς τους τόσα χρόνια ένα ρατσισμό που όχι μόνο δεν είναι παροδικός ή συμπτωματικός λόγω κρίσης ή κάποιου άλλου δεινού, αλλά είναι απόκρυφα ριζωμένος στις ψυχές ακόμα και των πιο μορφωμένων Γάλλων ή γαλλοαναθρεμένων μεταναστών που ζούνε πάνω στην Κυανή Ακτή, σε μια επαρχιώτικη πόλη δίχως προβλήματα, φασαρίες και μεταναστευτικά διλήμματα.
συνεχίζεται...
συνεχίζεται...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου